Lip- en kaakspleet

Bij een lip- en kaakspleet (cheilognathoschisis) is er behalve een lipspleet ook een hele of gedeeltelijke onderbreking van het kaakbot van de bovenkaak. De spleet kan aan één kant (enkelzijdig) of aan beide kanten (dubbelzijdig) voorkomen. Ook de neus van kinderen met deze aandoening wijkt hierdoor af.

Een complete kaakspleet is duidelijk zichtbaar. Bij een incomplete kaakspleet lijkt de kaak gesloten, omdat het slijmvlies gesloten is, maar het onderliggende kaakbot ontbreekt. Rondom de kaakspleet staan de tanden soms anders in de kaak en zijn de tanden soms afwijkend van vorm en grootte. Bij een dubbelzijdige kaakspleet is de kaak links en rechts gespleten, waardoor het middelste gedeelte van de kaakboog - de premaxilla - niet verbonden is met de rest van de kaak en meestal meer naar voren is verplaatst.

Meer informatie over deze aandoening leest u op de website van:

• Schisis NL, patiëntenvereniging.
• NVSCA, Nederlandse Vereniging Schisis en Craniofaciale Aandoeningen.
• ERN, European Reference Network; europees netwerk voor zeldzame congenitale aandoeningen in het hoofd-hals gebied.

Hoe vaak komt het voor?

Schisis komt bij ongeveer één à twee op de duizend baby’s voor.

Een lip- en kaakspleet (cheilognathoschisis) is niet bij ieder kind hetzelfde. De lip en kaak kunnen gedeeltelijk (incompleet) of helemaal (compleet) gespleten zijn. De lip kan aan één kant (enkelzijdig/unilateraal) of aan beide kanten (dubbelzijdig/bilateraal) gespleten zijn. Uw kind heeft mogelijk één van de volgende typen:

• Gedeeltelijke enkelzijdige lip- en kaakspleet (incomplete unilaterale cheilognathoschisis).
• Gehele enkelzijdige lip- en kaakspleet (complete unilaterale cheilognathoschisis).
• Gedeeltelijke dubbelzijde lip- en kaakspleet (incomplete bilaterale cheilognathoschisis).
• Gehele dubbelzijdige lip- en kaakspleet (complete bilaterale cheilognathoschisis).
• Gecombineerde dubbelzijdige lip- en kaakspleet, waarbij enerzijds een gehele en anderszijds een gedeeltelijke lip- en kaakspleet (bilaterale cheilognathoschisis; deels compleet, deels incompleet).

In de eerste weken van de zwangerschap vormt het gezicht van de baby zich. Tijdens dit proces groeien de lip, kaak en het gehemelte naar elkaar toe. Hierdoor vormt het één geheel. Als er iets fout gaat tijdens dit proces, kan er een spleet (schisis) blijven bestaan. Het is nog niet duidelijk hoe dit komt, maar wel dat het vaak om een combinatie van erfelijke en niet-erfelijke factoren gaat.

De ernst van de lip- en kaakspleet bepaalt hoeveel last uw kind van de schisis heeft. Hoe zichtbaar de lipspleet is, verschilt per kind. Dit kan soms psychosociale gevolgen hebben. Sommige kinderen voelen zich bijvoorbeeld onzeker over hun uiterlijk of krijgen negatieve reacties uit de omgeving. Daarnaast kaneen lip- en kaakspleet ook invloed hebben op de spraak, tanden en de groei van het gebit en kaak van uw kind.

Op de polikliniek

• Prenatale diagnostiek.
• Kennismaking met verpleegkundig specialist.
• Spreekuur schisisteam.
• Controle bij plastisch en MKA chirurg.
• Controle bij orthodontist en kindertandarts.
• Op indicatie klinisch genetisch onderzoek of psychosociale zorg.

Onderzoeken

• Logopedisch onderzoek.

Behandelingen

• Lipsluiting.
• Nacorrectie van de lip.
• Definitieve correcties van lip en/of neus.
• Kaaksluiting.
• Orthodontie.

De verpleegkundig specialist begeleidt uw kind en is uw vaste aanspreekpunt.

Uw kind wordt behandeld door:

• Een plastisch chirurg voor de lip en de neus;
• Een KNO-arts voor de neus; 
• Een orthodontist en kindertandarts voor het gebit; 
• Een kaakchirurg voor de kaak;
• Een klinisch geneticus voor advies over erfelijkheid;
• Een psycholoog voor ondersteuning bij psychosociale problemen.