Vorming van Identiteit en Professionaliteit
Sven Schaepkens promoveerde op het onderwerp reflecteren. Hij ontdekte dat goede reflectie belangrijk is voor de zorgprofessional en helpt het nu te integreren als centraal onderdeel van de bachelor geneeskunde in het Erasmus MC.
Met informatieve kennisclips, reflectiecoaches en relflectie-oefeningen krijgt reflectie vanaf nu een centrale rol in de bachelor geneeskunde, vertelt Sven. ‘We willen studenten keuzevrijheid geven in hoe reflectie toe te passen hoe zij dat fijn vinden. Dat is voor iedereen anders.’
VIP
In het nieuwe studiejaar gaat de lijn VIP: Vorming van Identiteit en Professionaliteit van start. VIP gaat over jezelf leren kennen in het beroep waar je naar toegroeit en waarin je je onophoudelijk doorontwikkelt, ook na de opleiding. Jezelf leren kennen is een vormingsproces. Reflectie is belangrijk aspect van dit nieuwe curriculum.
Gat tussen theorie en praktijk
Dat reflecteren belangrijk is voor de zorgprofessional van de toekomst, staat volgens Sven als een paal boven water. ‘Zorg is een complex beroep’, legt hij uit. ‘Er zit altijd verschil tussen de regels die je in de studie leert en wat je tegenkomt in de praktijk. Het is belangrijk dat gat tussen theorie en praktijk te overbruggen met goede reflectie.’
‘Studenten moeten niet opgeleid worden tot zorgrobots die trucjes leren’ - Sven Schaepkens
Reflectie is meer dan alleen voor- en achteruit kijken, weet Sven: ‘Het gaat om jezelf inpassen en leren verhouden tot het zorgberoep, dat nieuw is voor studenten. Van diversiteitsvraagstukken bij patiënten tot welke kennis en vaardigheden moeten zij nog leren. Soms zijn hier standaarden voor, maar vaak ook niet. In de literatuur wordt dit platgeslagen tot een model, maar er gebeurt veel meer.’
Studenten moeten volgens Sven niet opgeleid worden tot zorgrobots die trucjes leren, maar tot reflecterende zorgprofessionals. ‘We willen dat studenten bewust met hun vak bezig zijn. Dat vraagt om een wendbare reflectieve houding, door jezelf vragen te stellen. Waar sluit ik aan? Waar wijk ik af? Mag ik afwijken? Of moet ik nog medische vaardigheden verfijnen?’
Intervisierondes en reflectiesessies
Doet Sven zelf veel aan reflectie? ‘Ik schrijf veel en praat graag met collega’s’, zegt Sven. ‘Bijvoorbeeld tijdens intervisierondes en kleine reflectiesessies om scherp te blijven op mijn vakgebied. Voor mij werken groepsgesprekken het beste, maar dit is voor iedereen anders. Daarom bieden we studenten meerdere tools, zodat zij er zelf achter komen wat voor hen werkt.’
Sven hoopt dat studenten plezier krijgen in nadenken en reflecteren over hun vak. ‘En hopelijk komen ze verrassingen tegen die hen aanzetten tot reflectie, zodat dit een natuurlijk onderdeel van hun professie wordt.’
Voorbeeldvideo
Psycholoog Daniel Helderman legt aan de hand van een voorbeeld uit waarom reflectie voor hem belangrijk is in zijn vakgebied. VIP-coördinator Martijn Visser vertelt hoe reflectie in het onderwijs wordt toegepast.
