Aardbeienvlek

Aardbeienvlekken (infantiele hemangiomen) zijn de meest voorkomende goedaardige bloedvatbultjes bij kinderen. Aardbeienvlekken zijn vaak onschuldig van aard en nemen in de loop van de kindertijd af, ook zonder behandeling. In 5 tot 10 procent van de gevallen zijn aardbeienvlekken niet onschuldig - bijvoorbeeld omdat ze vlak bij een oog of de neus zitten. In dat geval is het mogelijk dat we de aardbeienvlek moeten behandelen.

Bekijk het voorlichtingsfilmpje over aardbeienvlekken (hemangiomen) en hoe we ze behandelen binnen het Erasmus MC Sophia WEVAR centrum (Werkgroep Vaatafwijkingen Rotterdam). Het WEVAR centrum is één van de vier erkende expertisecentra voor hemangiomen in Nederland. Binnen dit centrum hebben we een aardbeienvlek spreekuur.

Hoe vaak komt het voor?

Naar schatting worden 5 tot 10 procent van alle baby’s geboren met een aardbeienvlek.

Meer informatie

Meer informatie over deze aandoening vindt u op onderstaande websites:

• Patiëntenvereniging Hevas.
• Expertisenetwerk Aangeboren vaatafwijkingen.

Een aardbeienvlek is bij de geboorte vaak niet zichtbaar. Soms is er al wel een ´voorloper´ te zien: een bleke of roze vlek, al dan niet met zichtbare bloedvaatjes.

De kleur van een aardbeienvlek hangt af van de diepte: als de snelgroeiende bloedvatcellen nét onder de huid liggen, is de aardbeienvlek felrood van kleur. Dieper gelegen, onderhuidse aardbeienvlekken zien eruit als een blauwe of soms zelfs huidkleurige zwelling. Een combinatie komt ook voor.

De oorzaak van aardbeienvlekken is nog niet bekend. Aardbeienvlekken komen vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Baby’s die te vroeg geboren worden of een laag geboortegewicht hebben, hebben meer kans geboren te worden met een aardbeienvlek. Andere risicofactoren zijn onder andere: meerlingzwangerschap, hogere leeftijd van de moeder, stuitligging en zwangerschapsvergiftiging (preeclampsie).

De aardbeienvlek groeit tijdens de babytijd, vooral in de eerste twee tot vier maanden. De groei vermindert of stopt meestal na vier tot twaalf maanden. Dieper gelegen aardbeienvlekken kunnen nog langer doorgroeien. De aardbeienvlek wordt na groeifase weer kleiner, vooral tussen het tweede en zesde levensjaar. Dieper gelegen aardbeienvlekken nemen langzamer af. De kleinere, meer vlakke aardbeienvlekken verdwijnen soms helemaal, maar een deel van de aardbeienvlekken laat huidveranderingen achter. Dit noemen we restafwijkingen, zoals littekens, extra vetweefsel, blijvend verwijde kleine bloedvaatjes vlak onder de huid en andere huidafwijkingen.

De meeste aardbeienvlekken veroorzaken geen klachten. Wel kan de zichtbaarheid van de aardbeienvlek op korte en lange termijn psychische en sociale problemen veroorzaken bij de ouders en het kind. Voor ouders kan met name de groeifase van de aardbeienvlek veel onzekerheid met zich meebrengen.

Sommige aardbeienvlekken zorgen wel voor gezondheidsrisico’s. Zoals aardbeienvlekken in de luchtwegen, rond het oog, de neus of het oor. Ook grotere aardbeienvlekken en aardbeienvlekken waar wonden (zweren/ulceratie) in ontstaan, kunnen gevaarlijk zijn. Bloedingen vanuit aardbeienvlekken komen in de praktijk weinig voor. Vroege herkenning en/of behandeling van riskante aardbeienvlekken is nodig om ernstige bijkomende problemen en/of permanente schade te voorkomen.

De meeste aardbeienvlekken hebben geen behandeling nodig. Ze zullen vanzelf verminderen of verdwijnen. Bij riskante hemangiomen is vroege behandeling – waarbij we starten met de behandeling vóór de leeftijd van 3 maanden – aanbevolen. Óf en hoe we een aardbeienvlek behandelen, verschilt van geval tot geval. Het hangt af van de grootte van de aardbeienvlek, de locatie, eventuele complicaties, de leeftijd van de patiënt en van hoe snel de aardbeienvlek groeit of afneemt.

Bij de keuze voor een behandeling gaat het altijd om een afweging tussen de voordelen en de mogelijke risico’s van behandelen. Die afweging wordt samen met ouders gemaakt door een arts van een erkend expertisecentrum. Het Erasmus MC Sophia WEVAR Centrum (Werkgroep Vaatafwijkingen Rotterdam) is één van de vier erkende expertisecentra voor aardbeienvlekken in Nederland.

Sinds 2008 zijn bètablokkers (in de vorm van een drankje) eerste keus voor de behandeling van aardbeienvlekken. Bètablokkers zijn medicijnen (bloeddrukverlagers) die al heel lang worden gegeven aan patiënten met hartaandoeningen, waaronder ook baby’s en kinderen.
Bètablokkers remmen de groei van de aardbeienvlek tijdens de groeifase en zorgen dat de aardbeienvlek sneller kleiner wordt. Hierdoor is er minder kans op complicaties en zijn er mogelijk minder restafwijkingen. In ons ziekenhuis maken we gebruik van de bètablokker atenolol.

Bij kleine, oppervlakkige aardbeienvlekken kunnen we de bètablokkers ook direct óp de aardbeienvlek aanbrengen. Hiervoor gebruiken we timolol-oogdruppels.

• Dermatoloog in opleiding.
• Kinderdermatoloog van het WEVAR expertisecentrum: Drs. E.J. Mendels of Prof. S.G.M.A. Pasmans.
• Soms een kinderarts: Drs. E.M. Verboom.