Coeliakie

Coeliakie is glutenovergevoeligheid. Coeliakie is niet hetzelfde als een allergie voor tarwe. Coeliakie is een ziekte van het afweersysteem.

Hoe vaak komt het voor?

Coeliakie komt bij ongeveer een op de honderd mensen voor en kan klachten zoals buikpijn, diarree, verstopping en verminderde groei veroorzaken bij kinderen.

Coeliakie wordt veroorzaakt door een stoornis in het afweersysteem, waardoor gluten (een stukje eiwit dat in tarwe, rogge, gerst, spelt en haver zit) als 'vreemd' wordt gezien. Een erfelijke aanleg speelt hierbij een grote rol.

Door de glutenovergevoeligheid beschadigt het slijmvliesoppervlak van de dunne darm. In plaats van mooie darmvlokken is het oppervlak afgeplat en komen er veel ontstekingscellen in het slijmvlies.

Symptomen zijn maag-/darmklachten (onder andere buikpijn, diarree). Ook slechte groei is een symptoom. Neem daartoe het groeiboekje mee van het consultatiebureau, zodat de arts de groei kan beoordelen. Ook andere klachten komen voor:

• Botontkalking.
• Onverklaarde onvruchtbaarheid.
• Gedragsstoornissen.
• Huidafwijkingen.
• Bloedarmoede.

Ook kan het zijn dat er helemaal geen klachten zijn. Bij het niet behandelen van coeliakie vormen op lange termijn slechte groei en botontkalking de grootste risico’s.

Het onderzoek naar coeliakie begint meestal met een bloedafname. Hier wordt gekeken naar de erfelijke aanleg (het HLA-type) en het bestaan van coeliakie-antistoffen. Wanneer er duidelijke klachten zijn en de bloedtesten sterk afwijkend, is dit meestal voldoende om de diagnose coeliakie te stellen.

Bij twijfel wordt een darmonderzoek gedaan (gastroduodenoscopie, kijkonderzoek via de mond), waarbij acht tot tien stukjes darmweefsel worden afgenomen. Deze stukjes weefsel noemen wij biopten.

Het is heel belangrijk om nog niet te starten met een glutenvrij dieet, voordat het onderzoek naar coeliakie is afgerond. De reden hiervoor is dat het bloedonderzoek en darmonderzoek dan onterecht een normale uitslag kunnen geven, omdat de darm alweer kan zijn hersteld als gevolg van het dieet.

Een week na het darmonderzoek is de uitslag meestal bekend. Wanneer de diagnose coeliakie is gesteld, zal u en uw kind worden verwezen naar de diëtist voor uitleg over het dieet.

De behandeling bestaat uit een glutenvrij dieet, waardoor de darm weer kan herstellen. Gluten zit in tarwe, haver, gerst, rogge en spelt, en wordt vaak verwerkt in andere voedselproducten. Een glutenvrij dieet is niet makkelijk, en hiervoor verwijzen wij altijd naar een ervaren diëtist.

Coeliakie gaat niet over, en het dieet is daarom het gehele leven nodig. Het kan zijn dat er geen klachten zijn, terwijl iemand toch coeliakie heeft. Ook dan is het nodig om een glutenvrij dieet te volgen, om langetermijngevolgen zoals botontkalking en slechte groei te voorkomen.

Wanneer de diagnose coeliakie vaststaat, wordt u verwezen naar de diëtist. Dit kan in ons ziekenhuis, maar vaak ook in een ziekenhuis bij u in de buurt. Ook de controles tijdens de behandeling kunnen goed in het ziekenhuis bij u in de buurt.

Wilt u meer informatie over deze aandoening, kijkt u dan op:

• Nederlandse Coeliakie Vereniging.
• Diagnostiek en behandeling van coeliakie in de regio Zuid-West Nederland.
• Cyberpoli Coeliakie.

De kinderarts-maag-darm-leverziekten (MDL) stelt de diagnose. Voor een gastroduodenoscopie (kijkonderzoek via de mond) komt uw kind bij de anesthesioloog of sedationist. Dit omdat uw kind in slaap gebracht wordt voor dit darmonderzoek.

Het kan zijn dat u en uw kind door de kinderarts-MDL gevraagd wordt om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek naar coeliakie. We vragen dan uw toestemming om tijdens het onderzoek extra stukjes darmweefsel en een of twee buisjes bloed af te nemen. Dit gebeurt alleen wanneer u uw handtekening op speciale formulieren heeft gezet.