Voedsel- of geneesmiddelprovocatie bij kinderen

Bij een allergie reageert het afweersysteem op een onschadelijke stof zoals bijvoorbeeld stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen. Dit geeft allergische klachten. Bij een voedselallergie maakt het afweersysteem allergische antistoffen aan die specifiek reageren met bepaalde eiwitten in voeding. Deze allergische antistoffen noemen we ook wel allergenen. Ze kunnen bij inname van voeding acuut (binnen maximaal twee uur) stoffen vrijmaken in huid, luchtwegen en maagdarmkanaal. Dit kan klachten geven als:

• Galbulten
• Zwellingen
• Dichte keel
• Kortademigheid
• Misselijkheid en braken
• Bewustzijnsverlies (wegraking)

Bloedonderzoek of huidtest

Met bloedonderzoek of huidtesten kunnen we allergische afweerstoffen aantonen. Als een huidtest of bloedonderzoek met bijvoorbeeld pinda positief is, dan zien wij allergische afweerstoffen tegen pinda allergenen. Een positieve allergie test betekent niet altijd dat uw kind allergisch is. We spreken van een allergie als uw kind meerdere keren na het eten van pinda’s of producten met pinda allergische klachten krijgt en een positieve allergie test heeft. Pas dan is er duidelijk een pinda allergie en is verder onderzoek meestal niet nodig.

Een reden om een provocatietest te doen is bijvoorbeeld:

• Het verhaal van u/uw kind komt niet overeen met de uitslag van de allergietest.
• Het is niet duidelijk welk ingrediënt de klachten veroorzaakt.
• Vaststellen bij welke hoeveelheid uw kind allergische klachten krijgt.
• Nagaan of uw kind over een allergie heen is gegroeid.
• Wanneer vermoed wordt dat uw kind intolerant is (niet-allergisch voedselovergevoelig).
• Om de aard van de allergische reactie vast te stellen.
  

Voorbereiding

• Ten minste 3 dagen voor de provocatie moet uw kind stoppen met anti-allergiemedicijnen. Neussprays, oogdruppels, medicatie voor astma en zalven voor eczeem mag uw kind blijven gebruiken.
• Uw kind mag ’s ochtends ontbijten.
• Voordat wij de test afnemen, vragen wij u of uw kind klachten heeft en meten wij bloeddruk en pols en kijkt de arts of verpleegkundig specialist uw kind lichamelijk na.
• Let op: neem bij de test één ouder en géén broertjes of zusjes mee.

Wanneer kan de test niet doorgaan?

Bij ziekte of allergische klachten op het moment van de provocatie, is er een grotere kans op ernstigere reacties. Bovendien is het mogelijk dat wij de uitslag dan niet goed kunnen beoordelen. Daarom kan de test niet doorgaan als uw kind:

• Voorafgaand aan de test ziek is (bijvoorbeeld koorts, diarree, verkoudheid) of antibiotica gebruikt.
• Forse allergische klachten heeft (bijvoorbeeld forse hooikoorts klachten, urticaria of astma heeft).
• Regelmatig Ventolin (salbutamol) heeft gebruikt in de dagen voorafgaand aan de test.
• Van tevoren klachten heeft die ook kunnen ontstaan tijdens de test (bijvoorbeeld buikpijn, hoofdpijn, huiduitslag).
• Een actieve long- of hartziekte heeft (bijvoorbeeld pijn op de borst of kortademig bij inspanning).

Belangrijk: neem op tijd contact op als u denkt dat de test niet door kan gaan. Mocht u twijfelen over de klachten bij uw kind of vragen hebben, belt u dan een dag van tevoren met de polikliniek. In overleg laten we de test doorgaan of spreken we een andere datum af.

Bij een provocatie test neemt uw kind in meestal 4 tot 8 stappen iedere 20 - 30 minuten of bij geneesmiddelen 3 stappen iedere 60 minuten een steeds toenemende hoeveelheid van het verdachte voedingsmiddel of medicijn in. Tijdens de provocatie mag uw kind alleen water of thee drinken.

Bijwerkingen en complicaties

Uw kind kan forse allergische reacties krijgen. Daarom is de test alleen veilig als deze in een ziekenhuis met gekwalificeerd personeel plaatsvindt. Een acute allergische reactie is goed te behandelen met noodmedicatie. Krijgt uw kind klachten tijdens de test, geef dit dan direct door aan het aanwezige personeel. De arts bespreekt met u of de provocatie door kan gaan en of uw kind medicatie nodig heeft.

Naar huis

Als uw kind een uur na de laatste stap van de test geen klachten heeft, mag u naar huis. Als uw kind wel klachten krijgt, beslist de arts wanneer uw kind naar huis kan. Dit hangt af van de klachten.

Dubbelblinde provocatie

Dit is een provocatie waarbij uw kind twee keer iets te eten of te drinken krijgt, op twee verschillende dagen met ten minste een week ertussen.

Verstopt
Het verdachte allergeen wordt verstopt in bijvoorbeeld een koekje of een drankje. De ene keer krijgt uw kind bijvoorbeeld het koekje met pinda (met allergeen). De andere keer een koekje met een pindasmaak (placebo: zonder allergeen). Uw kind en de arts weten niet
wanneer uw kind het koekje met pinda krijgt. De koekjes en drankjes zijn zo gemaakt dat uw kind het verschil niet kan proeven, ruiken of zien.

Psychologische reactie
Voor die allergenen waarvoor de meeste patiënten allergisch zijn (zoals melk, ei, soja, tarwe, pinda en noten), is het gelukt recepten te maken waarmee we deze allergenen kunnen verstoppen (maskeren). Een dubbelblinde provocatie is de beste manier om na te gaan of uw kind reageert op het verdachte voedingsmiddel. Omdat we hiermee kunnen voorkomen dat bijvoorbeeld een psychologische reactie op voeding als een allergische reactie wordt gezien. Heeft uw kind bijvoorbeeld angst voor pinda doordat hij denkt dat hij hier allergisch voor is, dan kan dit forse klachten oproepen tijdens de provocatie. Als de klachten zowel ontstaan tijdens de placebo keer als de keer dat uw kind wel het verdachte voedingsmiddel krijgt, dan is de provocatie negatief. Uw kind is dan niet allergisch voor dat allergeen.

Open provocatie

Hierbij krijgt uw kind de verdachte allergeen te eten of te drinken. Uw kind krijgt het verdachte voedingsmiddel of geneesmiddel zo puur mogelijk (niet verstopt of verwerkt in iets). Met bijvoorbeeld vis of garnaal kunnen wij alleen open provocaties doen.

U hoort de uitslag van de arts die de test heeft aangevraagd.

• Geen klachten na de provocatie
  Als na een open of dubbelblinde provocatie geen klachten zijn opgetreden, mag uw kind het voedingsmiddel of geneesmiddel thuis meestal weer gewoon eten.
• Allergische klachten na de provocatie
  Als uw kind duidelijk allergische klachten heeft gekregen na het eten of drinken van het voedingsmiddel of geneesmiddel, dan moet uw kind dit middel vermijden. Daarnaast moet uw kind misschien noodmedicatie bij zich dragen zoals een anti-allergiemedicijn of adrenaline auto-injector, mocht hij toch per ongeluk het voedingsmiddel binnenkrijgen. De arts en diëtist kunnen u en uw kind begeleiden bij het aanpassen van de dagelijkse voeding.
• Geen definitieve uitslag
  Het is soms lastig om een provocatie goed te kunnen beoordelen. Het lukt niet altijd om een definitieve uitslag te geven. De arts zal het vervolgbeleid met u bespreken.

• Provocatieafdeling en planning (06) 18 35 04 60
• Kinderhaven (010) 704 52 70