Koortsstuipen

Een stuip (andere namen zijn: epileptische aanval of convulsie) is een plotselinge stoornis in de (elektrische) functie van de hersenen. Bij jonge kinderen kan een stuip optreden bij een ziekte met koorts, dat is een koortsstuip. Eén op de 20 kinderen krijgt ooit een koortsstuip, ze zijn dus zeker niet zeldzaam. De aanvallen komen voor bij jonge kinderen tussen 3 maanden en 5 jaar oud.

Een koortsstuip is geen epilepsie

Een koortsstuip is wel een epileptische aanval, maar wanneer deze bij koorts optreedt noemen we het geen epilepsie. Er is alleen sprake van epilepsie wanneer uw kind herhaald epileptische aanvallen heeft zonder dat hij koorts heeft. U hoeft ook niet bang te zijn dat uw kind meer kans heeft om epilepsie te krijgen na een koortsstuip. Als een kind een koortsstuip heeft gehad en er komt epilepsie voor in de familie, dan is de kans op het ontstaan van epilepsie op latere leeftijd iets groter.

Symptomen en gevolgen

• tijdens een koortsstuip raakt het kind bewusteloos en kan soms heel even stoppen met ademhalen
• meestal maakt het schokkende bewegingen met de armen en benen (spiertrekkingen)
• de armen en benen kunnen er ook blauw of bleek uitzien

De meeste kinderen worden snel (binnen 5 minuten) wakker uit de bewusteloosheid. De aanval is over als het schudden is gestopt. Tijdens de stuip voelt het kind geen pijn. Na het ontwaken maakt het een uitgeputte indruk, soms heeft het hoofdpijn en meestal valt het snel in een diepe slaap.

Geen schadelijke gevolgen

• kinderen overlijden niet aan een koortsstuip
• een kortdurende koortsstuip geeft geen schade aan de hersenen
• de ontwikkeling van kinderen die een koortsstuip hebben gehad, verloopt dan ook normaal

Hoewel het zien van een koortsstuip natuurlijk een vervelende ervaring blijft, weet u nu dat u zich niet ongerust hoeft te maken. Natuurlijk is het belangrijk dat aanvallen niet lang duren. Om die reden adviseren wij om bij een aanval die 5 minuten of langer duurt medicatie (Stesolid) te geven om de aanval te stoppen. Het is gebruikelijk dat de huisarts of specialist voor alle zekerheid Stesolid voorschrijft na de eerste aanval.

Kan een koortsstuip zich herhalen?

Een koortsstuip kan zich herhalen, maar dat is bij ieder kind verschillend. Bij ongeveer 3 van de 10 kinderen gebeurt dit een keer. Bij 1 van de 10 kinderen komt een koortsstuip (veel) vaker terug en bij een enkel kind ook wanneer hij 6 jaar of ouder is.

Het kan dus gebeuren dat uw kind in een nieuwe koortsperiode weer een koortsstuip krijgt. Hieronder leest u wat u dan het beste kunt doen.

• blijf kalm
• houd bij hoelang de aanval duurt
• zorg ervoor dat uw kind zich niet kan verwonden. Leg uw kind op een zachte ondergrond en draai hem op de zij om vrij te kunnen ademen
• heeft uw kind iets in de mond (voeding of iets anders), haal dit er dan voorzichtig uit
• alleen wanneer de aanval nog bezig is, geeft u de inhoud van een tube Stesolid via de anus. Stesolid is een opgelost medicament (diazepam) dat ervoor zorgt dat de aanval binnen een paar minuten stopt. Het heeft geen zin om Stesolid te geven als de aanval al voorbij is. Meer informatie over het geven van Stesolid, leest u onder ‘Stesolid bij epilepsie’ op www.erasmusmc.nl.
• als de aanval binnen 5 à 10 minuten niet stopt, geeft u uw kind voor de tweede keer Stesolid. Daarna belt u 112 en gaat u met uw kind per ambulance naar het ziekenhuis
• in het ziekenhuis kunnen ze medicijnen via de bloedbaan geven
• na een koortsstuip moet uw kind altijd worden onderzocht door een arts. De arts zoekt naar de oorzaak van de koorts en bepaalt of verder onderzoek of behandeling (bijvoorbeeld in het ziekenhuis) nodig is

Wat kunt u doen bij koorts?

• meet de temperatuur. Uw kind heeft koorts als de temperatuur hoger is dan 38,4 °C
• probeer er achter te komen waarom uw kind koorts heeft. De huisarts kan u daar eventueel bij helpen
• koorts moet niet worden ‘uitgezweet’. Kleed uw kind daarom luchtig aan en laat uw kind slapen onder een laken of dunne deken.

Jonge kinderen hebben snel een verhoogde temperatuur, dat hoort bij de levensfase. Ook zijn ze regelmatig verkouden of hebben ze last van een keel- of oorontsteking. De hiermee gepaard gaande koortsperiodes zijn nauwelijks te voorkomen.

Paracetamol
Paracetamol kan niet voorkomen dat uw kind een koortsstuip krijgt, maar geeft wel verlichting als uw kind ziek is. Als u paracetamol geeft, doet u dit dan consequent 3 of 4 keer per dag, tot de koortsperiode voorbij is. Doet u dit niet, dan kan dit juist koortsstuipen uitlokken door de steeds wisselende lichaamstemperatuur van uw kind. U kunt er ook voor kiezen helemaal geen paracetamol te geven.

• koortsstuipen komen vaker voor (bij 1 op de 20 kinderen!) en zijn in principe onschuldig
• koortsstuipen komen voor bij jonge kinderen tot 5 jaar en kunnen terugkomen
• een koortsstuip is wel een epileptische aanval maar is geen epilepsie waar een kind dagelijks medicijnen voor moet krijgen
• zorg dat u Stesolid in huis hebt, zodat u zelf meteen iets kunt doen. Controleer de houdbaarheidsdatum
• bel na een koortsstuip altijd de huisarts. De huisarts verwijst u zo nodig door naar een kinderarts/-neuroloog voor onderzoek
• wanneer uw kind koorts heeft, kunt u zelf een aantal maatregelen nemen (zie hierboven)
• zorg ervoor dat familie en andere verzorgers weten hoe een koortsstuip eruitziet en hoe ze Stesolid moeten geven

Mocht u na het lezen van deze informatie nog vragen hebben, neemt u dan gerust contact op met de behandelend arts.

Meer informatie vindt u ook op www.kinderneurologie.eu.

Spoedeisende hulp, (010) 704 01 45 - 24/7 bereikbaar bij noodsituaties
Bijvoorbeeld als u de huisarts niet snel genoeg kunt bereiken of als u direct behoefte heeft aan meer informatie of overleg met het ziekenhuis.