Verzakking

Wat is deze aandoening?

Een prolaps of een verzakking is het verzakken of afglijden van de bekkenorganen door de vagina en door de bekkenbodemspieren.

Eén van de taken van de bekkenbodemspieren is het ondersteunen van de bekkenorganen. Bekkenorganen zijn:

• Blaas en urinebuis
• Baarmoeder
• Vaginatop
• Endeldarm
• Dunne darm 

Wanneer de bekkenbodem niet meer goed functioneert, kunnen de bekkenorganen door de vagina naar beneden glijden.

Het niet goed functioneren van de bekkenbodem kan verschillende oorzaken hebben. De bekkenbodemspieren kunnen te gespannen of te zwak zijn, of niet aan/ontspannen op het juiste moment. Ook kan de buikdruk zijn toegenomen.

Hoe vaak komt het voor?

Van de vrouwen tussen de 50 en 79 jaar heeft 24 tot 40 procent een vaginale prolaps. Ongeveer een kwart hiervan heeft symptomen waarvoor ze hulp zoeken.

Een prolaps komt in verschillende vormen voor:

• De voorwand van de vagina (het voorste compartiment): dit is het meest voorkomende type vaginale prolaps. Hierbij is de blaas en/of plasbuis verzakt in de vagina. Dit noemen we een cystocele of cysto-urethrocele.
• De achterwand van de vagina (het achterste compartiment): hierbij is het laatste deel van de darm (endeldarm of rectum) verzakt in de vagina. Dit noemen we een rectocele. Ook een deel van de dunne darm kan verzakken in het bovenste deel van de achterwand van de vagina. Dit wordt een enterocele genoemd.
• De baarmoeder of de top van de vagina (het middelste compartiment): dit is het tweede meest voorkomende type vaginale prolaps. Hierbij is de baarmoeder verzakt in de vagina of is de vaginatop (na een eerdere baarmoederverwijdering) zelf verzakt in de vagina.

• Zwangerschap en bevalling: hoe zwaarder de kinderen bij de geboorte waren en/of hoe moeizamer de bevalling verliep, hoe groter de kans op een vaginale prolaps. Hoe vaker u bent bevallen, hoe groter de kans op een prolaps.
• Leeftijd en overgang (menopauze): hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans op een prolaps.
• Overmatige en langdurige druk op de bekkenbodem door overgewicht, chronisch hoesten (longziekte of roken), chronische verstopping (obstipatie) en zwaar tillen kunnen leiden tot een vaginale prolaps.
• Erfelijke ziekten van het bindweefsel, zoals het syndroom van Marfan of Ehlers-Danlos, kunnen leiden tot een vaginale prolaps.
  Wanneer in uw familie spataderen of liesbreuken voorkomen heeft u een hogere kans op een vaginale prolaps.

• Plasklachten: urineverlies, onbeheersbare drang, niet goed leeg kunnen plassen, mogelijk blaasontstekingen. Deze klachten komen vooral voor bij bij verzakkingen aan de voorzijde van de vagina.
• Ontlastingsklachten: verlies van ontlasting en windjes, obstipatie, heftige drang op de ontlasting. Deze klachten komen vooral voor bij verzakkingen aan de achterzijde van de vagina.
• Seksuele klachten: vrouwen ervaren dat er ‘iets’ in de vagina zit waardoor penetratie belemmerd wordt. Dit komt voor bij zowel verzakkingen aan de voor- en achterzijde van de vagina als bij verzakkingen van de baarmoeder of de vaginatop.
• Loze aandrang op de ontlasting: dit komt meestal voor bij het verzakken van de dunne darm, maar ook bij verzakkingen van de baarmoeder of endeldarm.
• Vaginale geluidsvorming: wanneer de vagina niet meer goed gesloten kan worden.

• Echoscopie van de bekkenbodem: het bekijken van afwijkingen van de bekkenbodem kan met behulp van het blote oog, met behulp van invasieve diagnostiek zoals röntgenstraling in de vorm van defaecogram of MRI en met behulp van non-invasieve diagnostiek in de vorm van echoscopisch onderzoek.

Afhankelijk van de afwijking is een chirurgische behandeling noodzakelijk. Deze behandeling kan zowel via de schede (vaginaal) als via een laparoscopische operatie (kijkbuisoperatie) plaatsvinden. Indien noodzakelijk zal er ondersteunend materiaal in de vorm van een matje (mesh) gebruikt worden.

• Gynaecoloog
• Arts-assistent
• Doktersassistent
• Bekkenfysiotherapeut
• Seksuoloog