Naar topnavigatiemenu Naar hoofdnavigatiemenu Naar hoofdinhoud
Patiëntenfolder

Therapie met radioactief jodium (I-131-NaI)

Therapie met radioactief jodium zorgt ervoor dat schildklierweefsel minder actief wordt, of dat de schildklier kleiner wordt. Ook wordt het gebruikt voor de (na-)behandeling bij schildklierkanker. Meestal bestaat de therapie uit het innemen van een capsule die ongeveer zo groot is als een standaard antibiotica-capsule. We hebben informatie over de therapie en de gang van zaken voor u op een rij gezet, zodat u zich goed kunt voorbereiden.

Download PDF

Radioactiviteit en straling

Veel radioactieve stoffen bestaan al zo lang als de aarde zelf. Ze zenden straling uit en zitten in de lucht, in de muren van uw huis, in het voedsel en ook in ons eigen lichaam. Dit is natuurlijke straling. Daarnaast is er ook kunstmatige straling. Deze gebruiken we bij uw behandeling met radioactief jodium. In de Kernenergiewet heeft de overheid normen vastgelegd om mensen te beschermen tegen teveel straling. Een hoge dosis radioactiviteit en straling is gevaarlijk. De dosis radioactiviteit waaraan u wordt blootgesteld, is echter zo laag dat er geen nadelige gevolgen van zijn te verwachten.

Waarom wordt u opgenomen?

Na de therapie met radioactief jodium plast u een groot deel van de radioactieve stof weer uit. U wordt bij ons opgenomen omdat de radioactieve urine niet in het riool mag terechtkomen, maar in speciale tanks moet worden opgevangen. Hoe lang de opname duurt, hangt onder meer af van:
  • de hoeveelheid radioactiviteit die u krijgt toegediend,
  • hoeveel uw lichaam (schildklier) daarvan opneemt en
  • hoe snel u het resterende deel uitplast.

Voorbereidingen

Wat neemt u mee?

Om uw opname zo soepel mogelijk te laten verlopen, neemt u mee:
  • uw identificatiebewijs
  • uw overige medicijnen (net zoals thuis zorgt u zelf voor de inname)
  • eventueel uw eigen hulpmiddel (zoals een rollator).
Let op: neemt u vooral geen waardevolle spullen mee tijdens uw opname.

Verder neemt u mee:
  • Kleding, want u hoeft niet in bed te blijven.
  • Pyjama, kamerjas, pantoffels (u mag niet op blote voeten lopen).
  • Toiletartikelen.
  • Iets om uzelf bezig te houden, zoals een boek, tijdschrift of laptop (er is een televisie op uw kamer)
  • Fruit, snoep (kauwgum) en eventueel uw favoriete drankje (wijn e.d. mag ook).
Tussen de maaltijden door kunt u eten en drinken wat u thuis gewend bent. Wij zorgen voor koffie, thee, limonade en vruchtensap.

De dag van de opname

Op de dag van opname meldt u zich op de afgesproken tijd bij de balie van nucleaire geneeskunde (Cb-206).
  • U neemt plaats in de wachtkamer van Ca-228.
  • De therapieverpleegkundige die het opnamegesprek met u heeft, ontvangt u en uw eventuele begeleiders/familie.
  • Hierna heeft u een gesprek met de endocrinoloog voor het stellen en beantwoorden van de laatste medische vragen.
  • Tijdens dit gesprek bepaalt de endocrinoloog wanneer u uw schildkliermedicatie (indien van toepassing) na de behandeling weer moet nemen.
  • Vervolgens brengt de verpleegkundige u naar uw kamer en bekijkt u de voorlichtingsfilm over uw verblijf bij nucleaire geneeskunde.
Als u zwanger bent, of denkt te zijn, mag u de therapie met radioactief jodium beslist niet ondergaan. Er wordt op de dag van opname bij alle vrouwelijke patiënten in de leeftijd tussen 12 en 55 jaar dan ook standaard een zwangerschapstest gedaan.

De kliniek - Ca2

Ca-2 bestaat uit 8 eenpersoonskamers en een loungeruimte. Overal kunt u gebruik maken van onze gratis wifi.

1persoonkamer
Eenpersoonskamer
lounge
Lounge met keuken

Lounge
In de loungeruimte kunt u overdag terecht om wat te drinken en te ontspannen, maar u kunt er ook uw maaltijd gebruiken. Er is een keuken voor gezamenlijk gebruik waar u zelf uw ontbijt en lunch klaarmaakt (wij zorgen voor brood, beleg en drinken). De warme maaltijd bestelt u via de tablet op uw kamer. Als het om bepaalde redenen niet mogelijk is om in de lounge te verblijven, serveren we de maaltijden in uw kamer.

Oproepsysteem
U krijgt een persoonlijk alarmbandje met een oproepsysteem. Als u een vraag heeft of als u hulp nodig heeft, drukt u op de rode knop. Ook naast uw bed bevindt zich een oproepsysteem.

Let op: Tijdens uw verblijf mag u geen bezoek ontvangen.

Uw verblijf in de kliniek

Tijdens de opname zorgt u volledig voor uzelf. Dat betekent ook dat uw kamer en badkamer niet worden schoongemaakt: u houdt het zelf netjes. Dat geldt ook voor de gezamenlijke loungeruimte en de keuken.

Let op:
In het Erasmus MC is roken verboden. Uw behandelend arts kan u eventueel een nicotinepleister voorschrijven.

Tips omtrent kleding
Uw kleding kan door urine, speeksel, braaksel of bloed besmet raken met radioactiviteit.
  • Om besmetting met urine te voorkomen, kunt u maandverband dragen. Dit ligt in de kast op uw kamer.
  • Besmetting met speeksel kunt u voorkomen door wegwerptissues te gebruiken.
  • Als er toch wat urine, speeksel, braaksel of bloed op uw kleding is gekomen dan is 1 machinewasbeurt voldoende om eventuele radioactiviteit uit uw kleding te verwijderen. Dit doet u als u weer thuis bent.

Over de behandeling met radioactief jodium

Radioactief jodium zorgt ervoor dat schildklierweefsel minder actief wordt. Het kan er ook voor zorgen dat de schildklier kleiner wordt. Ook wordt het gebruikt voor de (na-)behandeling bij schildklierkanker. Meestal bestaat de therapie uit een capsule die u moet innemen. Deze is zo groot als een standaard antibiotica-capsule. Wij leggen u vooraf duidelijk uit hoe u de de capsule moet innemen. De behandeling heeft pas na enige weken tot maanden effect.

Vitamine C en drinken

Na het slikken van de capsule, krijgt u een aantal vitamine C-tabletten. Vanaf 1 uur na het innemen van de capsule moet u elk uur 1 vitamine C-tablet opzuigen, zonder water. ’s Nachts hoeft u de tabletten niet te nemen. De vitamine C-tabletten beschermen uw speekselklieren tegen opname van het radioactief jodium. Tussendoor moet u juist wél veel drinken (maar niet zoveel dat u misselijk wordt) en u moet vaak naar het toilet om de niet opgenomen radioactiviteit zo snel mogelijk weer uit te plassen.

Mogelijke bijwerkingen

Afhankelijk van de dosis kan na het innemen van de capsule misselijkheid optreden. Vertelt u dit aan de verpleegkundige, zodat u hiervoor, in overleg met de arts, medicijnen kunt krijgen. Tijdens uw opname en ook gedurende de periode daarna zijn weinig andere bijwerkingen te verwachten. Patiënten die worden (na)behandeld in verband met schildklierkanker voelen soms ook wat pijn in de streek van de speekselklieren of een wat strak gevoel rond de hals.

Schildkliermedicijnen na de therapie


Na de therapie gebruikt u uw schildkliermedicijnen weer zoals afgesproken met de endocrinoloog. Neemt u (indien van toepassing) uw schildkliermedicijnen mee naar het ziekenhuis. Eventuele andere medicijnen kunt u tijdens uw opname gewoon gebruiken (ook zelf meebrengen!).

Belangrijk!

  • Na toediening van de capsule met de radioactieve dosis mag u de ruimte waar u bent opgenomen niet verlaten.
  • Al vóór uw opname vraagt u uw eigen specialist een recept voor uw schildkliermedicijnen voor de periode direct na uw therapie. Deze medicijnen neemt u mee naar het ziekenhuis.
  • Tijdens de eerste 2 dagen na het innemen van de capsule moet u extra veel drinken om de overtollige radioactiviteit (die niet is opgenomen door uw lichaam) uit te plassen.
  • Na deze 2 dagen is extra drinken niet meer nodig, want de radioactiviteit die u dan nog bij u hebt, zit vast in het schildklierweefsel en wordt niet meer uitgeplast.
  • Na gebruik van het toilet moet u uw handen goed wassen, de kranen kunt u het beste met de ellebogen bedienen.
  • Niet alleen via urine kan een besmetting optreden maar, in mindere mate, ook via speeksel. Bij hoesten of niezen moet u altijd een tissue voor uw mond houden, deze weggooien en daarna uw handen wassen.
  • Mocht er onverhoopt een ongelukje zijn met urine, ontlasting en/of braaksel, dekt u dit dan zo goed mogelijk af met blauwe matjes (leg de witte absorberende kant naar beneden). U moet niet gaan vegen en/of poetsen en zeker niet met water gaan schoonmaken. Meld een ongelukje wel altijd direct aan het verplegend personeel.
  • Het is verboden in de douche te urineren.
  • Maak uitsluitend zittend gebruik van het toilet, dit geldt ook voor de mannen!
  • Werp handdoeken na gebruik in de daarvoor bestemde wasmand.
  • Werp nooit papieren handdoeken in het toilet. Dit kan verstopping in het riool veroorzaken.
  • Inlegkruisjes en maandverband gooit u (verpakt in zakjes) uitsluitend in de afvalbakken en niet in het toilet.

Naar huis

Wanneer u weer naar huis gaat, is bij het begin van de opname niet bekend. Uw verblijf in de kliniek kan 1 of meerdere dagen duren.
We meten elke ochtend tussen 08:00 en 09:00 uur hoeveel het stralingsniveau is verminderd. Aan de hand hiervan bepalen we of u die dag naar huis mag. Eventuele toezeggingen vooraf (door wie dan ook gedaan) over de opnameduur zijn nooit definitief, alleen de metingen wijzen dit uit.
  • Uw kleding kunt u, net als uw andere spullen, gewoon mee naar huis nemen.
  • Gaat u binnen enkele dagen na uw behandeling een vliegreis maken, meldt u dit bij de meting van het stralingsniveau. U krijgt dan een ‘vliegbrief’ mee. Dit is een document waarmee u op de luchthaven kunt aantonen dat u vanwege een therapeutische behandeling radioactieve stoffen in uw lichaam hebt.
  • Als u gebruik maakt van thuiszorg, meldt u dit bij de meting van het stralingsniveau, want ook in dit geval krijgt u een document mee waarin wordt uitgelegd waarmee de thuiszorgmedewerkers rekening moeten houden.
  • Op- of aanmerkingen over uw opname kunt u noteren in het gastenboek in uw kamer.

Leefregels thuis

Als u naar huis gaat is het stralingsniveau zo laag, dat het risico voor uw omgeving minimaal is. Wel moet u na uw ontslag gedurende een aantal dagen wat leefregels in acht nemen. Bij ontslag krijgt u een brief mee waar deze leefregels in staan, en hoe lang u zich eraan moet houden. Hieronder noemen we ook algemene leefregels, maar volgt u de regels zoals ze in de brief bij uw vertrek staan beschreven. Het kan zijn dat er iets is veranderd, of dat u aanvullende persoonlijke adviezen meekrijgt.

Onderstaande leefregels zijn vastgesteld door de overheid, samen met alle specialismen nucleaire geneeskunde in Nederland. Alle Nederlandse ziekenhuizen geven deze regels mee aan hun patiënten. De leefregels moeten ervoor zorgen dat buitenstaanders, en met name huisgenoten, geen hogere stralingsdosis van u ontvangen dan wettelijk is toegestaan.
  • U moet afstand bewaren tot uw huisgenoten en bezoekers: minimaal 1 meter, liefst meer. Het is aan te bevelen dat u en uw partner apart slapen op minstens 2 meter afstand van elkaar, indien mogelijk in aparte kamers.
  • U moet zittend urineren (ook mannen). Altijd toiletpapier gebruiken en de handen goed wassen.
  • Verzorging van kinderen tot 10 jaar laat u zolang aan een andere huisgenoot over. Indien uw thuissituatie dit niet mogelijk maakt, laat u de kinderen ergens logeren.
  • Ook voor bezoekers geldt: afstand bewaren echter een kortdurend contact (bijvoorbeeld een omhelzing) is geen probleem
  • Zwangeren en kinderen tot 10 jaar mogen u niet bezoeken.
  • Deelname aan openbaar vervoer beperkt u tot 1 uur per rit, immers de kans bestaat dat er iemand direct naast u gaat zitten. In een taxi gaat u schuin achter de chauffeur zitten (voor een zo groot mogelijke afstand) en met dezelfde taxi reist u niet langer dan 2 uur.
  • Indien u binnen een maand na de therapie een vliegreis maakt gelden andere regels, vandaar dat u in dit geval om een ‘vliegbrief’ moet vragen.
  • Bijeenkomsten waarbij u langer dan 1 uur naast dezelfde persoon zit (bijvoorbeeld in het theater, de kerk of tijdens een vergadering) moet u vermijden.
  • U hoeft uw werk niet te verzuimen, tenzij u werkzaam bent in het basisonderwijs of in de opvang van kinderen tot 10 jaar. Wel geldt: afstand houden.
  • Eventuele borstvoeding staakt u direct na toediening van de dosis. Borstvoeding wordt niet meer hervat.
  • Binnen 6 maanden na de behandeling moet u een zwangerschap voorkomen (dit geldt voor zowel mannen als vrouwen). Seksueel contact is in deze periode geen bezwaar.
  • Bij een ziekenhuisopname in de periode waarin de leefregels voor u gelden, moet u dit melden aan de stralingsdeskundige van het betreffende ziekenhuis.

Het weten waard

Bij meer dan 10.000 patiënten die met radioactief jodium zijn behandeld, zijn 10 tot 25 jaar na de behandeling niet meer schadelijke effecten gezien (die aan straling zouden kunnen worden toegeschreven) dan in eenzelfde grote groep die nooit behandeld is met radioactief jodium.

Uw huisgenoten kunnen van u een geringe stralingsdosis ontvangen, omdat er bij u nog wat radioactiviteit is achtergebleven. Deze achtergebleven radioactiviteit is echter niet overdraagbaar en u kunt uw huisgenoten dan ook niet ‘besmetten’ met radioactiviteit. Uw huisgenoten mogen daarom wel contact hebben met kinderen of zwangeren. Vergelijk de achtergebleven radioactiviteit/straling met de warmte van een kachel; uw huisgenoten kunnen de warmte wel voelen, maar niet meenemen.

De dosisgrenzen in de wet zijn dus ultra veilig gesteld en gelden alleen voor personen. Huisdieren leven in de regel veel korter dan de mens en hoeven geen schadelijke effecten te verwachten. Ten aanzien van uw huisdieren hoeft u geen maatregelen te nemen.

Heeft u nog vragen?

Met medische vragen kunt u altijd terecht bij uw (behandelend) arts. Mocht u nog vragen hebben over straling en/of risico's dan kunt u tijdens kantooruren via het onderstaande telefoonnummer contact opnemen en vragen naar de stralingsdeskundige van nucleaire geneeskunde.

Meer weten?

We hebben een voorlichtingsfilm gemaakt waarin we u laten zien wat een patiënt kan verwachten voor, tijdens en na therapie met radioactief jodium:




Contact


Nucleaire geneeskunde
(010) 704 0132

Schildklierstichting Nederland
Stationsstraat 79a, 3811 MH Amersfoort
(0900) 899 88 66
www.schildklier.nl

Nederlandse Vereniging van Graves' patiënten
Stationsstraat 76A, 3811 MH Amersfoort
(0900) 202 00 73
www.graves-patienten.nl