Mobilisatie en ademhalingsoefeningen (postoperatief)

Ademhaling verdiepen
Stap 1: Adem rustig en ontspannen in door de neus en uit door de mond. Herhaal dit 3-5 keer.
Stap 2: Adem maximaal in door de neus (of mond, indien nodig). Houd de adem 3-5 seconden vast en adem daarna langzaam uit door de mond met getuite lippen. Herhaal dit 3-5 keer.
Stap 3: Adem rustig en normaal in en uit, 3-5 keer.
Stap 4: Adem maximaal in door de neus (of mond), houd de adem 3-5 seconden vast, en adem daarna langzaam uit door de mond met getuite lippen. Herhaal dit 3-5 keer.



Huffen
Deze oefening zal u helpen het slijm beter te mobiliseren.Belangrijk bij deze oefening is om een kussentje bij de hand te houden, deze oefening kan een plotse hoestprikkel opwekken.
Stap 1: Adem eerst rustig in en uit.
Stap 2: Adem maximaal in door de neus en uit door de mond: kort/krachtige of zacht/langere ademstoot. Dit noem je huffen en voelt als het beslaan van een bril met je adem.
Herhaal dit 3-5 keer, met tussenpauzes om de ademhaling te normaliseren. Ondersteun indien nodig een gevoelige plek met een kussentje.

Doe deze oefening elke twee uur. Huffen is een goede techniek om vastzittend slijm los te krijgen. Eventueel krijgt u in overleg met arts of verpleegkundig specialist longmedicatie. Deze verwijdt de luchtwegen en verdunt het slijm om het ophoesten te vergemakkelijken. De medicatie werkt het beste in combinatie met één van de bovenstaande ademhalingsoefeningen.

Hoesten:
Als je na het huffen slijm voelt of hoort, hoest dan 3 keer (krachtig) door om het slijm los te maken. Gebruik zo nodig een hoestkussen om gevoelige plekken of operatiewonden te ondersteunen.

Na de operatie is het van belang om zo snel mogelijk uit bed te komen, te zitten in een stoel, over de afdeling te lopen en in beweging te zijn. De dagen na de operatie zal de verpleeg -kundige u helpen en stimuleren om in beweging te komen. Dit noemen wij mobiliseren. Dit wordt gedaan om de complicaties van bedlegerigheid te voorkomen of te verminderen en te werken aan uw algehele conditie en herstel. Als er regelmatig afgewisseld wordt tussen op bed liggen, in een stoel zitten en te lopen worden de longen getraind, waardoor slijm zich minder makkelijk ophoopt en de longen beter ontplooien. het doel is om zo snel mogelijk weer zelfstandig te functioneren.

Wanneer u belemmerd wordt in het mobiliseren zijn er verschillende hulpmiddelen die u hierbij kunnen ondersteunen. Denk hierbij aan een rollator, looprek of andere transfer hulpmiddelen. Wel adviseren wij, als u een eigen rollator heeft, om deze na de operatie mee te laten brengen. Deze rollator is immers speciaal op u afgesteld waardoor het mobiliseren veilig kan gebeuren.

Na de operatie krijgt u een zwachtel dat aan het voeteinde van uw bed word vast gemaakt, hiermee kunt u zich overeind helpen in bed. Let hierbij wel op wanneer u een wond aan het borstbeen heeft, dat u met 2 handen symmetrisch beweegt. Ook krijgt u een 'hoestkussen', dit is bedoeld om de wond te ondersteunen bij het hoesten. Hiermee kunt u wat tegendruk geven op de wond. Daarbij raden wij voor het mobiliseren aan stevig schoeisel mee te nemen zodat u tijdens mobiliseren goede steun krijgt. Pantoffels en/of slippers geven onvoldoende steun en kunnen val-incidenten veroorzaken. In overleg en eventueel onder toezicht kunt u ook gebruikmaken van een hometrainer. Als de arts en/of verpleegkundig specialist vindt dat u fysiotherapie nodig heeft, wordt de fysiotherapeut in consult gevraagd.

De longen vergen veel aandacht in de periode na de operatie. Het is normaal dat kort na de operatie, de longen meer slijm produceren, dit komt vanwege de intubatie, de beademing en door de immobiliteit tijdens en kort na de operatie.Slijm in de longen belemmert de zuurstofuitwisseling in de longen. Daarnaast kan het niet genoeg ophoesten van slijm het risico verhogen op een longontsteking. Na de operatie heeft u een wond aan het borstbeen of ribbenkast, dit kan pijnklachten geven bij het ademhalen en hoesten. Het is daarom van belang de pijn onder controle te krijgen door middel van pijnstillers. Bespreek de mogelijkheden van aanvullende pijnmedicatie met uw arts of verpleegkundige bij onvoldoende resultaat op de aan u aangeboden pijnstilling. Na de operatie kunt u ondersteuning krijgen door middel van een zuurstofbrilletje of sprietje. De hoeveelheid zuurstof die gegeven wordt proberen we indien mogelijk snel af te bouwen. U kunt de oefeningen doen (zie bladzijde 2) om gecontroleerd de longen te trainen en het slijm op te hoesten.

Wanneer u weer thuis bent na de operatie zijn er een aantal belemmeringen. De eerste 6 weken zijn nodig om het borstbeen te laten genezen en daarom mag u deze niet te zwaar belasten.

• Wat u de eerste 6 weken niet mag is: zwaar tillen, stofzuigen, tuinieren, timmeren, zwaar sporten, zwemmen, ramen zemen en dergelijke. Verder mag u niet zelf autorijden, fietsen en op een (snor)scooter rijden of achterop meerijden;
• Wees voorzichtig bij alle handelingen die u verricht waarbij u eenzijdig (onverwachts) kracht zet, bijvoorbeeld het uitlaten van een hond, vasthouden aan een stang in openbaar vervoer en dergelijke;
• Om het borstbeen rust te geven is het belangrijk dat u goed de kracht in uw beide armen gelijk gebruikt en niet boven schouderhoogte werkt. Probeer met 2 armen tegelijk te werken, dit voorkomt ongelijke krachten op uw borstbeen. De eerste 6 weken mag u niet meer dan ongeveer 2 kilo tillen;
• Doe in de auto altijd een gordel om! Ook verzekeringstechnisch bent u dit verplicht.
• Wel is het belangrijk om te werken aan uw conditioneel herstel. U kunt dit doen door dagelijks een wandeling te maken met een afstand die u goed kunt overzien. Breidt dit langzaam uit, en ga de eerste keren niet alleen op stap als het mobiliseren nog niet zelfstandig veilig is. Indien u fysiotherapie heeft gehad in het ziekenhuis, zijn er ook oefeningen die u in de thuissituatie verder kunt uitbreiden of continueren.
• Verder mag u gebruik maken van een hometrainer en traplopen. Het mobiliseren en het uitbreiden hiervan doet u op geleide van uw klachten zoals pijn, benauwdheid, vermoeidheid en/of duizelingen. Forceer uw lichaam niet, maar luister naar de signalen die uw lichaam geeft en neem tijdig uw rust. Voor een goed herstel van de operatie is het van belang de juiste balans te vinden tussen inspanning en rust. Na 6 weken is het borstbeen voldoende hersteld en mag u uw armen weer volledig gebruiken. Wanneer dit teveel pijnklachten geeft, wacht dan tot een week later en probeer het voorzichtig nogmaals.
• Tot 12 weken na de operatie is het 'normaal' dat het borstbeen nog gevoelig is. Wanneer deze klachten niet overgaan of klachten toenemen, neemt u contact op met uw huisarts. Het is mogelijk om een hartrevalidatie programma te volgen onder begeleiding van medisch personeel en fysiotherapie, dit is veelal bij u in de buurt. U kunt dit poliklinisch bespreken op de eerst volgende afspraak met uw cardioloog. Deze kan u verdere uitleg geven en een verwijzing regelen.
  

Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze altijd stellen aan de arts tijdens het gesprek op de polikliniek en/of tijdens het opnamegesprek.