Longarts in opleiding dr. Marijn Veerman heeft vrijdag de Vera Bonta prijs in ontvangst genomen. Hij krijgt de prijs voor het proefschrift waarop hij vorig jaar aan de Erasmus Universiteit promoveerde.
In het proefschrift ‘Individualisering van de behandeling met klein-moleculaire kinase remmers (doelgerichte therapie) bij patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom’ doet Veerman verslag van zijn studies naar het farmacokinetisch proces van doelgerichte therapie bij longkankerpatiënten.
Nieuwe generatie
Het gaat om longkankerpatiënten bij wie is vastgesteld dat hun type longkanker kan worden behandeld met doelgerichte therapie, een nieuwe generatie medicijnen die rechtstreeks op de tumorcellen inwerkt. Deze medicijnen worden ook wel tyrosine kinase remmers genoemd en betekenen voor een selecte groep patiënten een grote toename in kwaliteit en lengte van leven.
Tijdstip
Het farmacokinetisch proces vertelt hoe geneesmiddelen zich gedragen in het menselijk lichaam: hoe een medicijn wordt opgenomen in de bloedbaan en het lichaam weer verlaat. Die processen verschillen per persoon door genetische varianten, of de invloed van het tijdstip waarop het middel wordt ingenomen.
Voeding
Ook wisselwerkingen, bijvoorbeeld met bepaalde voeding en met andere geneesmiddelen, kunnen ervoor zorgen dat een geneesmiddel niet optimaal werkt. Een te lage blootstelling kan zorgen voor verminderde werkzaamheid, terwijl een te hoge geneesmiddelconcentratie in het bloed voor (ernstige) bijwerkingen kan zorgen.
Naslagwerk
Het proefschrift van Veerman biedt onder meer een overzicht van farmacokinetische processen die eerder in studies zijn beschreven, voorzien van do’s en dont’s bij het voorschrijven aan patiënten. De thesis is daardoor een handig naslagwerk voor longartsen die te maken krijgen met patiënten bij wie doelgerichte therapie kan worden voorgeschreven. ‘De toediening van medicatie kan zo steeds beter worden gepersonaliseerd’, zegt Veerman.
Zuurgraad
In het proefschrift van Veerman worden meerdere onderzoeken beschreven die direct toepasbaar zijn voor de klinische praktijk. ‘De maagbeschermer esomeprazol halveert de blootstelling aan erlotinib als esomeprazol drie uur voor de erlotinib wordt ingenomen’, noemt hij als voorbeeld.
Maagzuurremmers
‘Dat komt doordat de zuurgraad van de maag stijgt, waardoor erlotinib minder goed oplost en dus slechter wordt opgenomen in de bloedbaan. Het advies aan een patiënt die maagzuurremmers gebruikt, kan dus zijn dat hij/zij de maagzuurremmers op een ander tijdstip moet gaan innemen.’
Penning
De Vera Bonta prijs wordt iedere twee jaar uitgereikt door de Emil Starkenstein Foundation aan een onderzoeker die baanbrekend werk heeft verzet op het gebied van longkanker. Aan de prijs zijn een penning, een oorkonde en een geldprijs van 6000,- verbonden.
Marijn Veerman promoveerde onder begeleiding van prof. dr. Ron Mathijssen (Interne oncologie), prof. dr. Anne-Marie Dingemans (Longgeneeskunde) en dr. Stijn Koolen (Interne oncologie).
