Primaire tumor onbekend (PTO)

De diagnose 'kanker van onbekende primaire origine' is ook wel bekend als 'primaire tumor onbekend (PTO)' of 'carcinoma of unknown primary ofwel 'CUP'.

Patiënten met deze aandoening hebben uitzaaiingen van kanker, terwijl niet duidelijk is waar die uitzaaiingen vandaan komen. Het is dan onduidelijk om welke vorm van kanker het gaat.

Hoe vaak komt het voor?

Jaarlijks krijgen meer dan 1.300 Nederlanders de diagnose PTO.

 

De meest voorkomende vorm van PTO is adenocarcinoom. Andere vormen zijn plaveiselcelcarcinoom, kleincellig carcinoom of een gemengde soort.

De patiëntengroep met PTO is heel divers. Er is geen goede uitspraak te doen over de mogelijke oorzaken.

De aandoening PTO kan op verschillende manieren tot uiting komen, zoals bijvoorbeeld door vermageren, pijn, het hebben van een voelbare zwelling of moeheid. De plaatsen waar in het lichaam de uitzaaiingen zitten, zijn ook verschillend. Bij sommige patiënten zitten de uitzaaiingen in 1 of meerdere organen, bij andere patiënten alleen in de botten of lymfeklieren.

Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk, zoals een CT-scan, echografie of MRI-scan. Als er al onderzoeken zijn gebeurd in het verwijzende ziekenhuis, dan hoeven vaak niet alle onderzoek opnieuw gedaan te worden.

Weefselonderzoek kan soms duidelijk maken om wat voor soort kanker het gaat. Soms kan het DNA van de uitzaaiing worden onderzocht met zogenaamde moleculaire diagnostiek. Hierdoor kan eventueel een behandeling worden gestart op basis van dat DNA-profiel. 

Het is soms mogelijk dat op basis van de resultaten van alle onderzoeken de primaire tumor alsnog gevonden wordt, maar vaak ook niet. De diagnose blijft dan ‘primaire tumor onbekend’ (PTO).

Primaire tumor onbekend