Baarmoederslijmvlieskanker

Wat houdt deze aandoening in?

Baarmoederslijmvlieskanker ontstaat bijna altijd in de binnenste laag van de baarmoeder: het baarmoederslijmvlies.

Er zijn verschillende soorten baarmoederkanker, omdat baarmoederkanker uit verschillende soorten cellen kan ontstaan. Bij baarmoederslijmvlieskanker gaat het bij ongeveer 75% om endometrioïd type endometriumcarcinoom graad 1 en 2. Deze vorm van kanker groeit vaak langzaam en is meestal goed te genezen. Er zijn ook agressievere vormen van baarmoederslijmvlieskanker, zoals endometroïd graad 3 en de niet-endometroïde tumoren.

Baarmoederslijmvlieskanker komt zelden bij vrouwen onder de 45 jaar voor: deze vorm van kanker ontstaat meestal na de overgang.
De symptomen zijn dan meestal bloedverlies uit de vagina of bruinige afscheiding.

Hoe vaak komt het voor?

In Nederland krijgen ongeveer 2.200 vrouwen per jaar de diagnose baarmoederslijmvlieskanker.

Er zijn verschillende typen endometriumcarcinoom. De verschillen zijn belangrijk voor de behandeling en de vooruitzichten.

Endometrioïd type endometriumcarcinoom

Een endometrioïd carcinoom kan graad 1, 2 of 3 hebben. De graad zegt iets over hoe agressief de tumor groeit. Een patholoog kan onder de microscoop de graad van de tumor bepalen.

• Endometrioïd carcinoom graad 1 of 2
  Dit komt het meest voor: 75-80%. Bij diagnose zit de tumor vaak alleen nog in de baarmoeder, doordat dit type meestal langzaam groeit.
  Dat betekent dat de kans relatief klein is dat de tumor terugkomt na de behandeling. Ook de kans op uitzaaiingen is kleiner.

• Endometrioïd carcinoom graad 3
  Soms heeft de tumor graad 3 en is daardoor agressiever. Hierdoor is er een grotere kans op uitzaaiingen.

Non-endometrioïd type endometriumcarcinoom
Een non-endometrioïd type endometriumcarcinoom is ook ageressiever waarbij er een grotere kans is op uitzaaiingen.

Sarcoom van de baarmoeder
Soms ontstaat baarmoederkanker in het bindweefsel of in het spierweefsel van de baarmoeder. De tumor heet dan een sarcoom.

Ongeveer 5% van de vrouwen met baarmoederkanker heeft een sarcoom.

Informatieve websites

Voor meer informatie over de verschillende vormen van endometriumcarcinoom verwijzen wij u naar de volgende websites:

www.kanker.nl

www.olijf.nl

www.lynch-polyposis.nl

www.eierstokkankernetwerk.nl

De precieze oorzaak van baarmoederslijmvlieskanker is niet bekend.

Er zijn risicofactoren bekend voor het endometroide type die de kans vergroten:
- jarenlang verhoudingsgewijs veel oestrogeen hebben door bijvoorbeeld:

• Overgewicht
• Late overgang of jong eerste menstruatie
• Geen zwangerschap
• Langdurig oestrogeen (zonder progestreron) of tamoxifengebruik
• Erfelijke aanleg door Lynchsydroom.

Symptomen

Baarmoederslijmvlieskanker komt meestal na de overgang voor. De symptomen zijn vaak bloedverlies of bruinige afscheiding.

Heel soms komt baarmoederkanker vóór de overgang voor: onregelmatig en hevig bloedverlies tussen de menstruaties door kunnen dan symptomen zijn.

Een grote tumor in de baarmoeder kan andere klachten veroorzaken, zoals:

• Moeite hebben om goed leeg te plassen
• Moe zijn
• Afvallen
• Buikpijn.

Gevolgen

Bij kanker is er vaak sprake van gevolgen door de ziekte zelf en gevolgen van de behandeling. Gevolgen waar veel mensen met kanker mee te maken krijgen zijn:

• Vermoeidheid
• Geheugenverlies en concentratieproblemen
• Verandering van uiterlijk
• Angst voor terugkeer van de ziekte en
• Somberheid.

Meer specifieke klachten van behandelingen kunnen zijn:

• Plasklachten
• Darmklachten
• Lymfoedeem
• Problemen met seksualiteit.

Onderzoek

De onderzoeken voor baarmoederslijmvlieskanker en de behandeling voor het laagstadium endometriode type vinden in uw eigen ziekenhuis. In de regio Zuidwest Nederland werken we binnen ReGyOn samen voor de beste gynaecologisch oncologische zorg

Voor de andere typen en stadia kunt u verwezen worden naar het Erasmus MC Kanker Instituut.

Behandeling

De behandeling verschilt per type en stadia. Als het nodig is, wordt u voor een stageringsoperatie of debulkingsoperatie verwezen naar het Erasmus MC.

Eerste bezoek aan een gynaecoloog
Er worden u vragen gesteld en er wordt een lichamelijk onderzoek inclusief een vaginale echo gedaan. Ook wordt er met een dun slangetje een bioptje genomen van het baarmoederslijmvlies en wordt er eventueel bloed geprikt.

Multidisciplinair overleg
Van alle patiënten die in het Erasmus MC Kanker Instituut onder behandeling komen, worden de uitslagen besproken in een multidisciplinair overleg. In dit overleg zitten allemaal artsen van verschillende disciplines. Na dit overleg krijgt een patiënt een behandeladvies.

Volgend bezoek aan de gynaecoloog
De uitslagen van de onderzoeken worden met u besproken. Soms is het nodig om nog een CT-scan of MRI te laten verrichten. Als alle uitslagen bekend zijn, wordt in overleg met u een behandelplan opgesteld.

Mogelijke behandelingen
Afhankelijk van het soort tumor en het stadium kunt u een baarmoederverwijdering, een stageringsoperatie of een debulkingsoperatie krijgen. Heel soms heeft u vóór de operatie chemotherapie nodig.

Onderzoek naar erfelijkheid
Bij het beoordelen van het weefsel kijkt de patholoog ook naar aanwijzingen voor het Lynch-syndroom. Dragers van Lynch lopen risico op verschillende vormen van kanker, waaronder baarmoederslijmvlieskanker).

Kinderwens
Jonge vrouwen die nog een kinderwens hebben en graad 1 endometroïde tumoren, kunnen in aanmerking komen voor hormonale behandeling. Er zijn dan wel strikte controles nodig.

Operatie
Als u een operatie nodig heeft, wordt dit gedaan in één van de ReGyOn ziekenhuizen. Het verwijderde weefsel wordt door de patholoog bekeken en de uitslag hiervan wordt besproken in het multidisciplinair overleg.

Nabehandeling
Soms is er na de operatie nog een nabehandeling nodig: dit kan bestraling zijn (vaginaal of buikbestraling) óf chemotherapie óf een combinatie hiervan zijn .

Onderzoek naar erfelijkheid
Bij het beoordelen van het weefsel kijkt de patholoog ook naar aanwijzingen voor het Lynch-syndroom. Dragers van Lynch lopen risico op verschillende vormen van kanker, waaronder baarmoederslijmvlieskanker).

Kinderwens
Jonge vrouwen die nog een kinderwens hebben en graad 1 endometroïde tumoren, kunnen in aanmerking komen voor hormonale behandeling. Er zijn dan wel strikte controles nodig.

Tijdens uw bezoek aan de polikliniek komt u in contact met de gynaecoloog-oncoloog, de arts-assistent (gynaecoloog in opleiding) en de oncologieverpleegkundige.

Als u hoogstadium baarmoederslijmvlieskanker heeft, krijgt u daarnaast ook te maken met een internist-oncoloog en/of de radiotherapeut.