Mohs micrografische chirurgie

Deze manier om huidkanker te behandelen werd begin jaren veertig ontwikkeld door Frederick Mohs, professor in de heelkunde aan de universiteit van Wisconsin (Verenigde Staten). In de loop der jaren is de techniek verder verfijnd. Met deze behandeling kan de huidkanker volledig worden verwijderd zonder onnodig gezond weefsel op te offeren. Dit is mogelijk door met behulp van een microscoop de snijranden te beoordelen om te bepalen of ze vrij zijn van tumor. Mocht er nog tumor in de snijrand zichtbaar zijn, dan wordt er meer weefsel weggesneden, maar alleen daar waar nodig is.

Niet nuchter
De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving. U hoeft niet nuchter te komen, u mag voor de operatie gewoon eten en drinken.

Niet scheren
Als de plek die behandeld gaat worden in een behaard gebied zit, scheert u zich dan niet voor de ingreep.

Overzicht medicatie
Neemt u een overzicht mee van de medicatie die u gebruikt. Bloedverdunners kunt u meestal gewoon gebruiken, tenzij de dermatoloog iets anders met u heeft afgesproken.

Wanneer u corticosteroïden (bv predniso(lo)n, hydrocortison, dexamethason) en/of bloedverdunners gebruikt en uw behandelend arts is hiervan niet op de hoogte, dan wordt u verzocht om dit zo snel mogelijk door te geven. Wanneer uw arts hiervan reeds op de hoogte is, hoeft u niks te doen.

Roken
Roken heeft een negatieve invloed op de genezing van operatiewonden. Nicotine vernauwt de bloedvaten waardoor veel vaker problemen bij de wondgenezing optreden, zoals weefselversterf en infecties. Wij raden u aan (tijdelijk) te stoppen met roken. Wanneer u overweegt (tijdelijk) te stoppen met roken, moet u ten minste 7 dagen voor de operatie stoppen en gestopt blijven totdat de wond is genezen.

Vervoer
Wij raden u aan iemand mee te nemen, u mag niet zelf naar huis rijden. Als u een verband op of rond uw ogen heeft, is het raadzaam om de eerste week geen voertuig te besturen.

Kleding
Draag op de dag van de behandeling gemakkelijk zittende kleding. Draag geen sieraden of make-up.

Vakantie
Heeft u vakantie gepland in de weken na de ingreep, bespreek dit dan met de arts.

Verloop van de behandeling

Het Erasmus MC is een expertisecentrum op het gebied van huidkanker en Mohs micrografische chirurgie. Een team van ervaren dermatologen (in opleiding) en assistenten voert de behandeling uit. Voordat de behandeling begint, vinden er een aantal voorbereidingen plaats.

Desinfecteren en verdoven
De arts tekent de tumor met een kleine marge af. Daarna wordt het operatiegebied schoongemaakt met een desinfecterend middel en afgedekt met steriele doeken. Vervolgens wordt het te opereren gebied plaatselijk verdoofd. Het inspuiten van de verdovingsvloeistof kan een brandend gevoel geven. Soms wordt er een verdoving vanuit de mond gegeven. Wanneer er bij het oog geopereerd moet worden, krijgt u verdovende oogdruppels toegediend.

Wegsnijden aangetaste huid
Na het verdoven worden er kleine hechtingen gezet om de randen te markeren. Daarna wordt de huidtumor weggesneden. U voelt dat de arts bezig is, maar het hoort geen pijn te doen. Na afloop wordt een verband aangelegd. Het wegsnijden van de huidtumor duurt gemiddeld 30 minuten.

Na het wegsnijden
Na het wegsnijden wordt het weefselstukje ingevroren en in kleine plakjes gesneden (ook wel coupes genoemd). Deze plakjes worden eerst verder bewerkt en daarna onder de microscoop bekeken om te zien of er nog tumorcellen in de snijranden aanwezig zijn. Alle randen worden gemerkt met een kleur en er wordt een van tekening gemaakt. Zo is precies te zien waar er eventueel nog tumorresten zijn achtergebleven. De wachttijd tot de eerste uitslag is ongeveer 3 uur.

Pauze
Tijdens de pauze wacht u in de rustkamer op de uitslag van het microscopisch onderzoek. U mag één persoon meenemen die de hele dag bij u is. U wordt verzocht de afdeling NIET te verlaten. Er is koffie en thee in de rustkamer. Vanuit het ziekenhuis krijgt u als patiënt een lunch aangeboden. Degene die met u meekomt, kan zelf lunch meenemen of naar het restaurant of de supermarkt in de centrale hal van het ziekenhuis.

Zodra de uitslag van het microscopisch onderzoek bekend is, krijgt u dat te horen.

Volgende ronde(s)
Als er nog tumorcellen zijn gezien, wordt nog een stukje huid weggesneden en aansluitend onderzocht. Deze procedure wordt herhaald totdat de tumor weg is. Gemiddeld is dit na 2 tot 3 rondes, maar soms zijn er meer rondes nodig om de tumor volledig weg te halen.

Het sluiten van de wond
Afhankelijk van de plaats en grootte van de wond, wordt deze direct gesloten of open gelaten en (indien nodig) later gesloten. Als de wondranden niet direct tegen elkaar gehecht kunnen worden, zijn er andere mogelijkheden om de wond te sluiten. Bijvoorbeeld door de naastliggende huid op te schuiven of door een huidtransplantaat te gebruiken. Voor het sluiten van de wond is het meestal nodig om extra plaatselijke verdoving te geven. Na het hechten van de wond wordt een drukverband aangebracht. Het sluiten van de wond duurt tussen de 45 en 90 minuten.

Nazorg en controles

Omdat bij u huidkanker geconstateerd is, zal er mogelijk de eerste jaren controle van de huid nodig zijn. Of dat nodig is en zo ja hoe lang en hoe vaak hangt af van het type huidkanker dat u heeft, dit zal uw behandelend arts met u bespreken. Wanneer u door een dermatoloog van een ander ziekenhuis of behandelcentrum bent verwezen, zullen wij u in principe terugverwijzen voor eventuele verdere controles.

Naar huis

Na de behandeling kunt u weer naar huis.

Pijnmedicatie
In de meeste gevallen valt de pijn mee. Als u pijn heeft, kunt u per keer 2 x 500 mg paracetamol (= 1000 mg) innemen, maximaal 4 x per dag. Wij adviseren u in principe geen andere pijnstillers (zoals aspirine) te gebruiken omdat deze pijnstillers vaak een bloedverdunnend effect hebben en kan het risico op een nabloeding daardoor vergroten. Wanneer u bij het oog bent geopereerd, wordt er vaak een oogzalf voorgeschreven voor 1-2 weken. Door deze zalf kunt u tijdelijk wazig zien.

Na de sluiting van de wond

De eerste dagen na het sluiten van de wond, verschijnt er vaak een rode of blauwe kleur rond het behandelde gebied. Er kan een zwelling optreden, met name rond de ogen. Dit is een soort blauwe plek en geen reden tot ongerustheid. Na de behandeling komt u soms terug op het spreekuur van de assistente of huidtherapeute voor wondcontrole en het verwijderen van de hechtingen. Soms kunnen de hechtingen worden verwijderd door de huisarts of in het ziekenhuis van uw verwijzend dermatoloog.

De wond mag niet nat worden tot het verband eraf is en de hechtingen zijn verwijderd. Wij adviseren u ook om zoveel mogelijk rust te houden en niet te bukken of zwaar te tillen. Stoppen met roken bevordert de genezing van de wond.

Na de behandeling thuis

De kans op een nabloeding is het grootst in de eerste 24 uur na de operatie. Als er een nabloeding optreedt, drukt u aaneengesloten met een schone theedoek 20 minuten stevig tegen de wond zonder tussendoor te kijken. Als de bloeding niet stopt, kunt u contact opnemen met de polikliniek dermatologie, het telefoonnummer staat onder Contact.

Operatierisico’s

Geen enkele operatie is zonder risico's. Denkt u daarbij aan een nabloeding, een wondinfectie en het doorsnijden van een (huid)zenuw. Deze risico’s zijn gelukkig zeer zeldzaam en de operateur zal er alles aan doen om deze risico’s te vermijden.

Na iedere ingreep ontstaat er een litteken. Afhankelijk van de plaats van de ingreep, de grootte van de wond en uw eigen genezingsaanleg, zal dit meer of minder zichtbaar zijn. Een litteken kan tot anderhalf jaar na een operatie verbeteren. Als u niet tevreden bent over het uiteindelijke resultaat, kunnen we samen met u zoeken naar een mogelijke oplossing.

Met vragen kunt u terecht bij de polikliniek dermatologie, of u stelt ze tijdens uw bezoek aan de polikliniek.

Polikliniek dermatologie (010) 704 01 10 (van 08.00 uur tot 16.30 uur).
Bij een spoedgeval buiten kantoortijden belt u naar de spoedeisende hulp (010) 704 01 45. Vraagt u naar de dienstdoende arts van dermatologie.

Meer informatie

• Kanker.nl - www.kanker.nl
  Informatie over kanker, de behandeling ervan of leven met kanker. Ervaringen van anderen. Hulp en ondersteuning.
• Huidkanker Stichting - www.hukas.nl
  Het platform voor niet-melanoom huidkankerpatiënten

Patiëntinformatiecentrum Oncologie (PATIO)

Het patiëntinformatiecentrum is er voor iedereen die met kanker te maken krijgt, als patiënt of naaste. Het informatiecentrum bevindt zich aan de Zimmermanweg en is geopend van maandag t/m vrijdag van 8.00 - 16.30 uur. Telefoon: (010) 704 12 02. Mail: patio@erasmusmc.nl Voor alle mogelijkheden en activiteiten: www.erasmusmc.nl/kankerinstituut/patio. Kijkt u ook eens naar het ervaringsverhaal van Joris: